Wat is anorexia nervosa?

Anorexia nervosa wordt beschouwd als een psychische aandoening. De term betekent letterlijk ‘gebrek aan eetlust door psychische redenen’, hoewel mensen met deze aandoening wel degelijk honger kunnen hebben. Het hongergevoel wordt echter op verschillende manieren onderdrukt. Gewichtsverlies is een kenmerk van anorexia nervosa. In tegenstelling tot de gangbare opvatting heeft het verlangen naar een dun lichaam vaak weinig te maken met de oorzaak van de stoornis. Het komt voort uit een verstoord zelfbeeld, waardoor mensen met anorexia nervosa moeite hebben om zichzelf te accepteren in vergelijking met anderen. Voor hen is ‘dun’ nooit dun genoeg, en hun leven wordt vaak gedomineerd door gedachten over eten, gewicht, calorieën en de angst om aan te komen

Hoe herken je anorexia nervosa?

Symptomen van anorexia nervosa

Beleving van het lichaam en zelfbeeld

  • Je hebt een beperkte energie-inname in vergelijking met je behoeften, wat resulteert in een significant laag lichaamsgewicht. Er kunnen verschillende lichamelijke klachten optreden als gevolg van ondergewicht en een tekort aan voedingsstoffen. Je kunt bijvoorbeeld merken dat je last krijgt van koude en blauwe handen, voeten en neus, en een bleke huidskleur. Daarnaast kunnen vermoeidheid, duizeligheid, flauwvallen, slapeloosheid en pijn bij het liggen en/of zitten veelvoorkomende symptomen zijn. Ook haaruitval en onregelmatige menstruatie, of zelfs het uitblijven daarvan, kunnen optreden als gevolg van het ondergewicht en de ontoereikende voedingsinname.
  • Je ervaart een intense angst voor gewichtstoename of het behouden van een laag gewicht, zelfs als je lichaamsgewicht al lager is dan normaal.
  • Je streeft naar een onrealistisch laag ideaal gewicht en ervaart angst om aan te komen, bang om als dik te worden gezien. Dit resulteert in een verstoord lichaamsbeeld, waarbij je perceptie van gewicht en vorm niet in overeenstemming is met de werkelijkheid. Je laat je lichaam, uiterlijk en gewicht een onevenredig grote invloed hebben op je eigen oordeel over jezelf. Je haalt je gevoel van eigenwaarde uit de controle over je lichaamsgewicht en gelooft dat slank zijn je gelukkiger maakt. Je stemming wordt bepaald door je gewicht en je schaamt je voor je eigen lichaam en eetgedrag. Dit kan resulteren in het vermijden van lichamelijk contact en gevoelens van neerslachtigheid en depressie. Deze gevoelens kunnen zo intens zijn dat ze leiden tot gedachten aan zelfbeschadiging of zelfs suïcidaliteit.
  • Je hanteert verschillende methoden om je voedselinname te beperken, zoals het eten van minder, het overslaan van maaltijden, het vermijden van bepaald voedsel, lijnen, vasten, voedsel- en vochtweigering, langzaam eten, ‘fake’ eten (zoals eten kauwen en vervolgens weer uitspugen), voedsel weggooien, het onderdrukken van de eetlust door bijvoorbeeld overmatig veel te drinken of mondwater te gebruiken, en het afwegen van voedsel. Je bent buitensporig bezig met eten, bijvoorbeeld door zeer geïnteresseerd te zijn in informatie over gezond eten, het samenstellen van dieetlijsten, het verzamelen van recepten, koken voor anderen en het letten op wat anderen eten. Je categoriseert voedsel als ‘goed’ of ‘slecht’, waarbij steeds meer voedsel als ‘verboden’ wordt beschouwd. Daarnaast hanteer je regels en rituelen rondom eetgedrag, zoals het tellen van calorieën, het eten op vaste tijden en in een vaste volgorde. Je ervaart schuldgevoelens als je meer hebt gegeten dan je had gepland, en je voelt je rusteloos en gespannen, vooral rondom eetmomenten. Tenslotte geef je de voorkeur aan alleen eten en vermijd je sociale situaties, met name die waarbij gegeten wordt, wat kan leiden tot isolatie.

Compenstatiegedrag

  • Symptomen van braken, zoals een opgezwollen speekselklieren, geïrriteerde mondhoeken, aangetast tandglazuur, een opgeblazen gezicht, uitdroging, vochtophoping en een ongezonde gelaatskleur.
  • Misbruik van verschillende middelen, waaronder laxeermiddelen, plaspillen, klysma’s, eetlustremmers, dieetpreparaten, afslankthee, afslankcrèmes, sigaretten en drugs.
  • Excessief beweeggedrag, zoals extreem veel en dwangmatig sporten, intensieve lichamelijke oefeningen op ongeschikte tijden of plaatsen en ondanks blessures, en voortdurend bewegen, waarbij je moeite hebt met stilzitten.

De rol van bewegingsdrang

  • Ter onderdrukking van het hongergevoel
  • Vanwege controle op het gewicht, uiterlijk of gezondheid
  • Als compensatie voor het gevoel van mentale onrust zoals leegte, waardeloosheid of nutteloosheid

Er zijn twee subtypes van anorexia nervosa. Het restrictieve type wordt gekenmerkt door gewichtsverlies dat wordt bereikt door het beperken van voedselinname, calorieën, of door excessief sporten, zonder dat er sprake is van eetbuien en purgerend gedrag zoals braken of laxeren. Het purgerende type omvat gewichtsverlies dat wordt bereikt door perioden van eetbuien, gevolgd door gedrag dat gericht is op het compenseren voor de inname van calorieën, zoals braken, gebruik van laxeermiddelen, vasten, of excessief sporten.

Beide subtypes delen de kernsymptomen van angst voor gewichtstoename, een verstoord lichaamsbeeld, en een intense focus op gewichtscontrole. Het verschil tussen de subtypes ligt in de specifieke methoden die worden gebruikt om gewichtsverlies te bereiken.

De kracht van samen

Gevolgen van anorexia nervosa

Fysieke gevolgen van eetproblemen

  • Je hebt een extreem laag lichaamsgewicht, wat kan leiden tot ondervoeding en uitputting.
  • Je kunt last krijgen van extreme vermoeidheid en zwakte als gevolg van een gebrek aan voedingsstoffen.
  • Je kunt haaruitval ervaren als gevolg van voedingstekorten en een gebrek aan essentiële voedingsstoffen.
  • Je menstruatie kan onregelmatig worden of volledig stoppen vanwege hormonale verstoringen als gevolg van ondervoeding.
  • Je kunt last krijgen van een verzwakt immuunsysteem, wat kan resulteren in frequente infecties en langzame genezing van wonden.
  • Je kunt last krijgen van osteoporose (botontkalking) als gevolg van een tekort aan calcium en andere essentiële voedingsstoffen.
  • Je kunt last krijgen van hartproblemen zoals een vertraagde hartslag, lage bloeddruk en hartritmestoornissen als gevolg van een tekort aan voedingsstoffen en elektrolyten.

Mentale gevolgen van eetproblemen

  • Je ervaart voortdurende angst en obsessieve gedachten over eten, gewicht en lichaamsbeeld.
  • Je voelt je voortdurend ontevreden over je lichaam en gelooft dat je nooit dun genoeg bent, zelfs als anderen je als dun beschouwen.
  • Je hebt een verstoord lichaamsbeeld en ziet jezelf als te zwaar, zelfs als je ernstig ondergewicht hebt.
  • Je hebt een verstoord zelfbeeld en vindt je eigenwaarde grotendeels gebaseerd op je vermogen om gewicht te verliezen en dun te blijven.
  • Je vermijdt sociale activiteiten en situaties waar voedsel aanwezig is, omdat je bang bent om te moeten eten of omdat je jezelf vergelijkt met anderen.
  • Je ervaart stemmingswisselingen, depressie en prikkelbaarheid als gevolg van honger, voedingsstoffentekorten en hormonale schommelingen.
  • Je hebt moeite om emoties te uiten en te verwerken, omdat je jezelf afleidt met obsessief denken over eten en gewicht.
  • Je hebt concentratieproblemen en verminderde cognitieve functie als gevolg van ondervoeding en verstoorde hersenchemie.
  • Je kunt last hebben van isolatie en eenzaamheid, omdat je jezelf terugtrekt uit sociale relaties en activiteiten vanwege je eetstoornis.
  • Je ervaart gevoelens van schaamte, schuld en zelfhaat als je niet voldoet aan je eigen onrealistische eisen met betrekking tot eten en gewicht.

Vrijblijvend informatie ontvangen?

Vul dan je gegevens in en wij nemen zo snel mogelijk contact met je op!

Op basis van 20+ Google reviews